نیم سوز شدن الکتروموتور یک مشکل رایج و البته دردسرساز است. میپرسید چرا؟ چون الکتروموتور در حالت نیم سوز کار می‌کند اما عملکرد بهینه ای ندارد. برای اینکه بدانید نیم سوز شدن موتور دقیقاً چیست، چطور باید آن را شناسایی و رفع کرد، در این مقاله با الکتروچکاپ همراه باشید.
نیم سوز شدن الکتروموتور چیست؟
هر اقدامی که بیش از توان پیش بینی شده کارخانه سازنده، به الکتروموتور فشار وارد کند، می‌تواند باعث نیم سوز شدن الکتروموتور شود. در برخی موارد نیز این میزان بیش از توان الکتروموتور نیست اما به میزان تعیین شده بسیار نزدیک است. به زبان ساده؛ نیم سوز شدن الکتروموتور یعنی الکتروموتور کار می‌کند ولی مقاومت اسمی آن از بین رفته است. سوال اینجاست که چطور مقاومت اسمی الکتروموتور از بین می‌رود؟ زمانیکه الکتروموتور یک مرتبه تا مرز سوختن رفته ولی نسوخته است. شاید بپرسید چه کارهایی به الکتروموتور چنین آسیبی وارد می‌کند؟
کارهایی اعم از؛ بار بیش از حد، دمای بالا و داغ شدن الکتروموتور (مثلاً الکتروموتور می‌تواند تا دمای 100درجه سانتی گراد، حرارت را تحمل کند و در حین کار تا دمای 95 یا 98 درجه سانتیگراد داغ شده است)، ولتاژ زیاد یا کم، نوسان برق، اشکال در تابلوی برق کارگاه، فرکانس زیاد یا کم، رطوبت، عدم روغنکاری و یا روانکاری دوره ای، عدم بالانس بودن محل نصب الکتروموتور، شل شدن پروانههای خنک کننده و بسیاری موارد دیگر. معمولاً این موارد در کارگاههای صنعتی و کارخانه‌ها به صورت آگاهانه یا ناآگاهانه رخ می‌دهد و در نهایت به نیم سوز شدن الکتروموتور منتهی می‌شود.
نیم سوز شدن الکتروموتور را چطور شناسایی کنیم؟
وقتی الکتروموتور نیم سوز می‌شود، هنوز کار می‌کند. پس از کجا بفهمیم که نیم سوز شده است؟ افرادی که در حوزه تعمیرات الکتروموتور تخصص و مهارت دارند، دو نشانه اصلی برای تشخیص نیم سوز شدن مطرح می‌کنند؛
- رنگ سیم ها
همیشه از رنگ سیم‌ها می‌توان به وضعیت الکتروموتور پی برد. مثلا در حالتی که الکتروموتور تا 98 درجه داغ شده ولی به 100 درجه نرسیده، رنگ سیم‌ها تغییر می‌کند. در حالت استاندارد و وقتی سیم‌ها نو هستند، با توجه به جنس مسی و روکش لاک خورده آن، باید یک رنگ مسی شفاف را انتظار داشته باشید.
اما وقتی الکتروموتور داغ کند و حرارت زیادی به آن وارد شود، رنگ این سیم کاملاً تیره می‌شود. وقتی الکتروموتور نیم سوز شده رنگی بین مسی و مشکی را مشاهده میکنید. واضح است که در اثر سوختگی کامل، سیم‌ها به رنگ سیاه درآمده و همچنین بوی سوختگی زیادی نیز از آن احساس می‌شود.
- آمپر کشیدن الکتروموتور
نکته دیگر این است که وقتی الکتروموتور نیم سوز شده ولی در حال فعالیت است، آمپر می‌کشد. به عنوان مثال؛ روی تابلو الکتروموتور نوشته؛ این الکتروموتور باید در حالت خالی (وقتی هیچ باری روی الکتروموتور نیست) سه آمپر مصرف کند. وقتی الکتروموتور را خالی به برق میزنیم، می‌بینیم که این الکتروموتور پنج آمپر می‌کشد. یکی از علل این آمپر اضافی، نیم سوز شدن الکتروموتور است. البته علت آمپر کشیدن الکتروموتور، تنها این مورد نیست.
سخن پایانی
وقتی الکتروموتور به مرحله نیم سوز شدن می‌رسد، کار می‌کند اما کاملاً از عملکرد بهینه فاصله می‌گیرد. مواردی مثل؛ وارد کردن بار بیش از توان به الکتروموتور، حرارت زیاد، نوسان برق و… می‌تواند به نیم سوز شدن آن بینجامد. الکتروچکاپ با توجه به تجربه خود 2 نشانه اصلی (رنگ و آمپر کشیدن) را نیز برای تشخیص نیم سوز شدن الکتروموتور مطرح کرد. در نظر داشته باشید که اگر سریعاً به این مسئله رسیدگی نشود، الکتروموتور کاملاً میسوزد. شما خیلی خوب می‌دانید که هزینه تعمیر و سیم پیچی الکتروموتور به مراتب بسیار کمتر از خرید یک الکتروموتور نو است. بنابراین خیلی زود نسبت به تعمیر الکتروموتور نیم سوز اقدام کنید.
