پمپ شناور از طریق افزایش فشار آب، جا به جایی و پمپاژ آب چاه در سیستم‌های آب‌رسانی و سیالات کاربرد دارد. همانطور که روز به روز شاهد افزایش استفاده از پمپ‌های شناور هستیم، مسئله تعمیر و سیم پیچی پمپ شناور نیز به عنوان یک ضرورت مطرح می‌شود. علاوه بر این به دلیل گسترش کم‌آبی و خشکسالی در سال‌های اخیر، پمپ شناور در صنایع، مصارف مسکونی و کشاورزی، به کار می‌رود.
مجموعه الکتروچکاپ در مقالات قبلی به معرفی پمپ شناور پرداخته است، در این مقاله نیز قصد داریم درمورد تعمیر و سیم پیچی پمپ شناور و نکات اساسی آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
پمپ شناور چیست؟
قبل از هر چیز، باید بدانید که پمپ شناور یا الکتروپمپ‌های شناور (ESP) با ساختاری منحصر به فرد، می‌تواند سیال مورد نظر را پمپاژ کند. این پمپ‌ها درون سیال (آب، نفت و…) غرق شده و آن را به سطح زمین انتقال می‌دهد. در نظر داشته باشید که این پمپ‌ها در صورتی کار می‌کنند که به طور کامل در سیال مورد نظر قرار گیرند. در واقع یک پمپ شناور همانطور که از نامش پیداست باید در سیال، شناور باشد و به همین دلیل به پمپ چاه عمیق یا پمپ آبیاری نیز معروف است.
تعمیر و سیم پیچی پمپ شناور
تعمیر پمپ شناور چاه
یکی از مصارف عمده پمپ شناور، انتقال آب و یا سایر سیالات از درون چاه به سطح زمین است. در این جریان ممکن است پمپ به دلایل مختلفی خراب شود. در ادامه این دلایل و راه تعمیر پمپ شناور چاه را بیان کرده ایم؛
- پمپ شناور به دلیل نوسات برق، دچار مشکل می‌شود. این حالت زمانی پیش می‌آید که؛ افت ولتاژ داشته باشیم. کاهش ولتاژ باعث بالا رفتن آمپر در الکتروموتور پمپ می‌شود. همچنین جا به جایی فازهای اصلی برق موجب می‌شود، الکتروپمپ درست کار نکند. در این شرایط باید پمپ چاه باز شده، از درون چاه خارج شود و به یک تعمیرگاه تخصصی ارسال شود. در نظر داشته باشید؛ یکی از مهمترین دلایلی که باعث آمپر کشیدن پمپ می‌شود، گیرپاژ کردن پمپ آب است.
به علاوه قبل از اینکه پمپ دچار این مشکل شود می‌توانید تابلو برق متناسب برای الکتروموتور شناور نصب کنید. با این کار الکتروپمپ قبل از آسیب دیدن، بوسیله تابلو از مدار خارج می‌شود. با استفاده از تابلو برق، نوسات برق کمترین تاثیر را روی پمپ آب می‌گذارد.
- پمپاژ املاح و گل و لای موجود در آب. بدلیل دیواره و کف چاه که از خاک پوشیده شده (بویژه در مصارف کشاورزی)، احتمال ریزش این مواد به درون آب و نفوذ آنها به داخل پمپ وجود دارد. در این شرایط الکتروپمپ شناور به جای پمپاژ آب زلال، آب گل‌آلود را پمپاژ می‌کند. آب خورنده باعث از بین رفتن پروانه و کاسه‌های پمپ آب می‌شود. این مساله در طولانی مدت به الکتروموتور پمپ نیز آسیب جدی وارد می‌کند.
- کاهش میزان آب چاه. زمانیکه از یک طرف آب چاه پایین‌تر می‌رود (کاهش می‌یابد) و از سوی دیگر مقدار پمپاژ و دبی پمپ بیش از آب چاه باشد، پمپ دچار نوسان می‌شود. در این شرایط کفگرد الکتروموتور از بین می‌رود. با تداوم این شرایط، پمپ از کار می‌افتد. قبل از اینکه به این مرحله برسد، نسبت به تغییرات میزان آب چاه و درصد آلایندههای موجود در آب حساس باشید و به صورت دوره‌ای آن را عیب‌یابی کنید. در غیر اینصورت تعمیر پمپ شناور چاه ضرورت پیدا می‌کند.
هزینه تعمیر پمپ شناور به چه عواملی بستگی دارد؟
هر چقدر میزان خرابی پمپ شناور بیشتر باشد، به نسبت میزان هزینه هم افزایش می‌یابد و برعکس. علاوه بر شدت خرابی، مهم است که کدام قطعه نیاز به تعویض و یا تعمیر دارد. به طور معمول قطعات مورد استفاده در پمپ‌های شناور، دارای کیفیت‌های متفاوت و قیمت‌های متنوعی هستند. هزینه تعمیر به قطعه تعویضی و به برند پمپ آب وابسته است. به عنوان مثال قیمت قطعات پمپ شناور لوارا مثل پروانه برنجی لوارا، به دلیل وارداتی بودن گرانتر است.
نحوه تعمیر پمپ شناور (8 مرحله)
در این قسمت الکتروچکاپ سعی می‌کند در یک راهنمای مرحله به مرحله، نحوه تعمیر پمپ شناور را توضیح دهد؛
- برای تعمیر پمپ شناور، ابتدا باید قسمت الکتروموتور را از قسمت پروانه‌ها جدا کنیم. این دو بخش، قابلیت جدا شدن دارند.
- در ادامه بوسیله آب، سیم پیچی پمپ را تست می‌کنیم. اگر پمپ در تست اولیه با مشکل مواجه شد، سیم پیچی را باز می‌کنیم و به سراغ تست ثانویه می‌رویم.
- در تست دوم، سیم پیچی را باز می‌کنیم و آن را داخل آب قرار می‌دهیم. در این مرحله تک تک سیم ها را با آب و بوسیله اهم‌متر بررسی می‌کنیم. با این کار می‌خواهیم مطمئن شویم که سیم‌ها قطعی دارند یا نه.
- اگر سیم پیچی کاملاً سوخته باشد از شکل و شمایل سیم‌ها مشخص است. چون در الکتروپمپ شناور از سیم‌های روکش دار (روکش پلاستیکی) استفاده می‌شود. این سیم‌ها به سیم شناوری معروف است. این در حالی است که سیم‌های الکتروموتور روکش لاکی دارند. سوختن سیم پیچی شناور مشخص و واضح است. در این حالت یک قسمت از سیم‌ها به دلیل داغ شدن، به یکدیگر چسبیده‌اند. در واقع روکش پلاستیکی روی سیم با افزایش دمای بیش از حد، حالت خمیری پیدا می‌کنند.
- زمانیکه با این شرایط مواجه شدیم، سیم‌های سوخته را کاملاً تخلیه می‌کنیم. در این مرحله، مطابق با فرمول کارخانه سازنده، سیم پیچی را مجدداً انجام می‌دهیم. سپس سیم‌ها را تک به تک جا می‌زنیم. لازم به ذکر است که؛ سیم پیچی الکتروپمپ شناور، مرحله نخ بندی ندارد. کافیست سیم‌ها را به صورت دسته‌ای به یکدیگر ببندیم و سرجای خود محکم کنیم.
- حالا نوبت سربندی است. چون این سیم‌ها کاملاً داخل آب قرار می‌گیرند باید صد در صد ایزوله شوند. به گونه‌ای که آب نتواند به درون سیم پیچی نفوذ کند. برای این کار با استفاده از سیلو آب‌بندی را انجام می‌دهیم (سیلو ابزاری است که با آن، لاستیک را آپارات می‌کنند).
- بعد از اینکه سیم‌ها را سر جای خود محکم کردیم، در تست آخر، سیم پیچی را به داخل آب می‌اندازیم. در این اینجا باید مطمئن شویم که پمپ به صورت استاندارد و درست کار می‌کند. اگر این تست نیز به خوبی پیش رفت در نهایت قسمت سیم پیچی را به قسمت پروانه ها دوباره متصل می‌کنیم.
- در انتهای این فرآیند و پس از اتصال سیم پیچی به پروانه‌ها، دوباره آبدهی پمپ را امتحان می‌کنیم.
نکات کلیدی تعمیر پمپ شناور
در جریان تعمیر پمپ شناور، باید نکات متعددی را در نظر گرفت. فرقی نمی‌کند که شما در صنعت و کارگاه خود از این دسته پمپ‌ها استفاده می‌کنید و یا کشاورز هستید و برای پمپاژ آب چاه از پمپ شناور یاری می‌گیرید. باید به نکات زیر دقت کنید؛
طریقه راه‌اندازی پمپ شناور
در فرآیند راه‌اندازی پمپ شناور به نکاتی که در ادامه گفته می‌شود، توجه کنید. بایستی در ابتدا مقاومت عایق چک شود. همچنین دقت کنید که پمپ آب بدرستی درون چاه قرار گیرد. حالت استاندارد به این صورت است که پمپ شناور باید حداقل نیم‌متر از کف چاه فاصله داشته باشد.
از آنجا که کف چاه، گل و لای زیادی وجود دارد و آب صاف نیست، پمپ هرگز نباید به انتهای چاه برخورد کند. زیرا این مسئله می‌تواند عملکرد پمپ را مختل کند. به علاوه جهت انتقال پمپ به درون چاه از جرثقیل مناسب استفاده کنید و محل نصب پمپ را از قبل تعیین کنید.
پیشگیری از خرابی زودهنگام پمپ شناور
باید بدانید که ساختار پمپ شناور پیچیده است و در استفاده از آن باید جوانب زیادی را در نظر گرفت. هر چند موارد بسیاری وجود دارد اما تعمیرگاه الکتروچکاپ در ادامه به برخی از مهمترین آنها اشاره می‌کند؛
- اولین و تاثیرگذارترین نکته این است که، پمپ شناور هرگز نباید بدون آب بماند و یا به صورت خشک کار کند. اگر پمپ بدون آب کار کند، خیلی سریع می‌سوزد.
- در هنگام نصب پمپ شناور، حتماً قطر دهانه چاه و ارتفاع آن را در نظر بگیرید. در واقع قطر چاه باید بیشتر از قطر پمپ باشد.
- جهت جلوگیری از بازگشت آب به درون پمپ، در بخش خروجی یک شیر یکطرفه نصب کنید.
- برای پیشگیری از بسته شدن مجاری مکش پمپ، درب مخزن آن را هر چند وقت یکبار کنترل کنید.
- کوپله پمپ به صورت درست و استاندارد انجام شود. در واقع کوپله کاملاً مماس باشد و الکتروموتور به راحتی کار کند.
رسیدگی به قطعاتی که نیاز به تعمیر و یا تعویض دارند
در کار کردن با پمپ‌های مختلف، رسیدگی دوره‌ای و بررسی کردن قطعات ضروری است. این مسئله می‌تواند در افزایش بهره‌وری و طول عمر پمپ، موثر واقع شود. در جریان خرابی و تعمیر و سیم پیچی پمپ شناور دو حالت بوجود می‌آید؛ حالت اول زمانی است که الکتروپمپ دچار اشکال شود.
در این شرایط به تعمیرکار و سیم‌پیچ متخصص نیاز دارید تا به صورت دقیق الکتروموتور را بررسی کند. برای دریافت خدمات تعمیر الکتروموتور می‌توانید با شماره‌های ما تماس حاصل فرمایید. مجموعه الکتروچکاپ با بیش از سه دهه سابقه در زمینه تعمیر و سیم پیچی پمپ شناور آماده خدمت‌رسانی است.
همانطور که می‌دانید، پمپ شناور دو قسمت دارد؛ سیم پیچی و پروانه‌ها. درمودر سیم پیچی الکتروموتور در مقالات قبل به طور مفصل صحبت شد. پمپ شناور دارای سه عدد پروانه یا بیشتر است و با توجه به ارتفاع چاه به دو نوع؛ پروانه‌های بشقابی و پروانه‌های خمره‌ای تقسیم می‌شوند. پروانه‌های بشقابی به ازای هر پروانه، 20 متر و پروانه‌های خمره‌ای به ازای هر پروانه، 15 متر آب را به سمت بالا پمپاژ می‌کند.
حالت دوم زمانی است که عیب از قسمت پروانه‌ها یا به اصطلاح طبقاب شناور باشد. در این موقعیت اگر قطعات جانبی موجود و در دسترس باشد و یا فرسودگی بیش از حد نباشد با تعویض پروانه و سایر لوازم، پمپ درست می‌شود. همچنین اگر لنگی شفت کم باشد می‌توان با تراشکاری تاب‌گیری کرد. به یاد داشته باشید که اگر لنگی شفت زیاد باشد، دیگر پمپ قابل استفاده نخواهد بود.
سیم پیچی پمپ شناور
علل خرابی و سوختگی پمپ شناور
خرابی و سوختگی پمپ شناور یک معضل اساسی است. اما دانستن علت‌های آن می‌تواند از خسارت‌های سنگین و جبران‌ناپذیر جلوگیری کند. باید بدانید که در پمپ شناور از سیم‌های روکش‌دار استفاده می‌شود. این سیم پیچی حتماً باید درون آب قرار بگیرد. زیرا راه خنک شدن پمپ این است که سیم پیچی در آب باشد.
یکی از علل سوختگی پمپ شناور این است که پمپ بدون آب کار کند. در این شرایط، پمپ خیلی سریع می‌سوزد و احتمال دو فاز شدن آن وجود دارد. دلیل دوم؛ ایجاد خوردگی در قسمت کفگرد پمپ است. هر طبقه پمپ با یک کفی از یکدیگر جدا می‌شود که به آن کفگرد می‌گویند. دلیل سوم نیز؛ شکستن بلبرینگ است.
یک نکته بسیار منحصر به فرد و مهم این است که؛ زیر روکش سیم‌های شناور، لاکی وجود ندارد. یعنی شما یک روکش بیشتر ندارید و به همین دلیل اگر موقع جا زدن سیم‌ها، این روکش به هر دلیلی خراب شود، به راحتی آب به درون سیم پیچی نفوذ می‌کند و خیلی زود، پمپ می‌سوزد. با توجه به این نکته ، تعمیرات پمپ شناور به دقت و تجربه زیادی نیاز دارد.
حتی بعد از سیم پیچی، در مرحله سربندی نیز اصطلاحاً باید یک آپارات خوب اتفاق بیفتد. اجاز دهید درمورد این مساله بیشتر توضیح دهیم. در الکتروموتورهای معمولی، لنت برق و کاغذ عایق وارنیش حرارتی و یا نسوز استفاده می‌شود و کاملاً این فضا را عایق می‌کند، ولی در پمپ‌های شناور ما مجبوریم که آپارات کنیم چون سیم پیچی در آب است. بنابراین علاوه بر لنت برق، از سیلوهای آپارات لاستیک استفاده می‌کنیم.
در واقع با سیلو، سوراخ‌ها و منافذ را می‌گیریم. دقیقاً مثل زمانی که لاستیک پنچر می‌شود و قسمت های سوراخ شده تویوب یا لاستیک را با سیلو آپارات می‌کنند. در فرآیند تعمیر و سیم پیچی پمپ شناور و در مرحله سربندی نیز همین کار انجام می‌شود تا کاملاً آب‌بندی اتفاق بیفتد و در قسمت سربندی هم مشکلی نداشته باشیم.
وقتی تمامی این جزییات را در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که؛ تعمیر و سیم پیچی پمپ شناور تجربه و دقت ویژه‌ای نیاز دارد و هر تعمیرکاری نمی‌تواند آن را انجام دهد.
سخن پایانی
تعمیر و سیم پیچی پمپ شناور به تخصص، مهارت و تجربه نیاز دارد. همانطور که در طی مقاله اشاره شد، پمپ شناور قطعات مختلف دارد و قرار گرفتن در معرض آب، حساسیت آن را بیشتر می‌کند. توصیه الکتروچکاپ این است که در راه‌اندازی و استفاده از پمپ شناور نکاتی اعم از؛ بازبینی، کنترل دوره‌ای و رسیدگی به قطعاتی که نیاز به تعمیر و یا تعویض دارند، رعایت شود. شما می‌توانید هر زمان با خرابی و مختل شدن عملکرد الکتروموتور رو به رو شوید، با ما تماس بگیرید.
سوالات متداول
اولین و مهمترین دلیل این است که، پمپ شناور بدون آب کار کند. خشک کار کردن پمپ، باعث خرابی و سوختگی آن می‌شود. دومین دلیل نیز عدم استفاده از شیر یکطرفه است. در این حالت آب به درون پمپ بازمی‌گردد و به آن آسیب می‌زند.
در فرآیند تعمیر پمپ شناور، یک نکته وجود دارد که کمتر کسی آن را جدی می‌گیرد. نکته این است که؛ زیر روکش سیم‌های شناور، لاکی وجود ندارد. یعنی فقط یک روکش وجود دارد. اگر موقع جا زدن سیم‌ها، این روکش خراب شود، به راحتی آب به درون سیم‌پیچی نفوذ می‌کند و پمپ می‌سوزد.
